Waarom de Zwitserse frank een verrassende daling heeft ingezet

ANALYSE – In de aanloop naar 2024 sprong er één munt uit met goede vooruitzichten in het nieuwe jaar: de Zwitserse frank. Maar die sterke vooruitzichten werden niet waargemaakt, want de koers van de frank heeft een flinke tik gekregen. Hoe kan dat?

Aanvankelijk leken centrale banken in veel westerse landen de beleidsrente al snel na de jaarwisseling te gaan verlagen. Dat was op papier een voordeel voor de Zwitserse frank, want de centrale bank in dat land hanteerde namelijk al een beleidsrente die een flink stuk lager lag dan in de eurozone, de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk. Met renteverlagingen elders zou de relatief lage rente in Zwitserland minder nadelig zijn.

Daar komt bij dat de frank ook profiteerde van de opgelopen politieke onzekerheid. Er zijn er weinig landen waar de financiële sector een meer degelijke en betrouwbare uitstraling heeft dan Zwitserland.

Behalve aan het bankgeheim en de omvang van de financiële sector, is dat onder meer te danken aan de Zwitserse neutraliteit. Omdat het land eeuwenlang niet is binnengevallen tijdens oorlogen, heeft het een imago van een veilige plaats voor het bewaren van spaartegoeden en andere waardevolle bezittingen.

Ten slotte had de frank ook een sterk koersmomentum, na de stijging ten opzichte van onder meer euro en dollar in 2023.

Maar zoals vaker heeft de valutawereld handelaren de afgelopen maanden flink op het verkeerde been gezet. Met een koersdaling van ruim 5 procent ten opzichte van de euro is de frank een van de zwakste munten van het eerste kwartaal.

Daarbij speelt het wegebben van de geopolitieke spanning een rol. Financiële markten zijn inmiddels gewend geraakt aan de strijd in de Gazastrook en de Houthi-aanvallen in de Golf van Aden.

Koersdaling van Zwitserse frank

De koersdaling van de Zwitserse munt is de afgelopen weken echter in een stroomversnelling gekomen door een verrassende zet van de Zwitserse centrale bank (SNB). Die verlaagde op de valreep van de lente de beleidsrente van 1,75 naar 1,5 procent. Daarmee is Zwitserland het eerste land in de G10 waar de rente na de felle stijging van de afgelopen jaren weer een stapje terug doet.

Het is niet de eerste keer dat een beslissing van de centrale bank van Zwitserland stevig doorwerkt in de valutawereld. Het beste voorbeeld kwam begin 2015, toen de bank zonder enige waarschuwing het vaste plafond van 1,20 frank per euro los liet. De munt schoot binnen enkele dagen met 20 procent omhoog.

Met een inflatie die volgens de centrale bank over 2024 uitkomt op 1,4 procent en volgend jaar slechts 1,2 procent, ligt er ruimte om de beleidsrente nog verder terug te schroeven.

Op korte termijn houdt de Zwitserse frank last van deze tegenwind op het rentefront. Maar dat beeld kan draaien als andere centrale banken met een renteverlaging ook het startsein geven voor een nieuwe rentecyclus. Omdat de rente elders veel verder kan dalen en omdat de frank nog altijd een belangrijke veilige haven is, vormt de zwakke start niet automatisch de opmaat tot een rampjaar voor de frank.

Joost Derks is valutaspecialist bij iBanFirst. Hij heeft ruim twintig jaar ervaring in de valutawereld. Bekijk de video’s over ontwikkelingen binnen de valutawereld op het YouTube-kanaal van iBanFirst.